Wie zijn toch die mensen aan wie Tools To Work haar tools toevertrouwt?

Ze zijn om door een ringetje te halen: Brigit van 22, Maureen van 20 en Ivy van 19 jaar. Ze wonen ze in Manthere Valley, een van de grootste sloppenwijken in Nairobi. Vandaag zijn ze bij het jongerencentrum in hun wijk. Ze volgen de cursus webdesign van Maji Mazuri. “We zijn verplicht om goed gekleed naar de les te komen”, zeggen ze. “Dat is een van de voorwaarden om mee te doen.”

Een stap verder
De belangstelling voor de computercursus is groot. Te groot voor de ruimte en het aantal computers. “We kunnen dertig mensen toelaten en er staan nog honderd op de wachtlijst”, vertelt Daniel Wambua Kyuma. Daniel is de gedreven coördinator van het jongerenwerk bij Maji Mazuri. “Bij ons leren jongeren met de computer werken, maar we gaan een stap verder. Ze leren visitekaartjes, cd-hoezen, flyers en posters ontwerpen”, vertelt hij. “En ze kunnen na de cursus een logo maken en een website bouwen. We leren hen trouwens niet alleen met de computer werken, we geven ook les in solliciteren en ondernemerschap. De meeste afgestudeerden werken nu bij een bedrijf in de stad of zijn voor zichzelf begonnen”, zegt hij trots.

Presentatie
In een gezellige leeromgeving met leergierige leerlingen presenteren de cursisten vandaag een voor een hun huiswerk aan de docent en de groep. Ze volgen of deel I of deel II van de cursus. Na de presentatie mag iedereen een vraag stellen of iets opmerken. “De kleur die je gekozen hebt is niet goed leesbaar” of “Rood is een schreeuwende kleur, ben je je daar bewust van?”, klinkt het uit de groep. En “Waarom gebruik je zoveel verschillende lettertypes?”. Op sommige kaartjes ontbreekt de bedrijfsnaam, op andere is het logo iedere keer een beetje anders. “Een logo moet er altijd hetzelfde uitzien, dat is bedoeld om een organisatie of bedrijf te herkennen”, legt de docent uit. Na de presentatie gaat de cursist onder luid applaus weer zitten en is de volgende aan de beurt.

Eindelijk
Brigit, Maureen en Ivy volgen de opleiding nu negen maanden, iedere dinsdag tot en met vrijdag. Ze vinden het prachtig. “Ik wilde dit al zo lang en eindelijk werd ik toegelaten”, zegt Brigit. De andere twee dames knikken instemmend. Ze weten niet hoe hun toekomst eruit gaat zien, maar wel dat deze lessen hen daarbij gaan helpen. “Ons jongerencentrum is populair”, zegt Daniel. “Iedere zondag ontmoeten we elkaar en door de week zijn er verschillende cursussen. Er is alle ruimte voor talentontwikkeling en muziek is bij ons heel populair. We hebben zelfs met ‘onze’ band onlangs een prijs gewonnen!”

Opvangcentrum

Maar de organisatie Maji Mazuri doet meer. Naast het jongerencentrum omvat de organisatie een opvanghuis voor gehandicapten en hiv-/aidskinderen. Hier wonen 43 kinderen die nergens anders naar toe kunnen. “In dit centrum hebben we naast slaapzalen, een ruimte voor fysiotherapie, twee klaslokalen, een computerruimte, een grote keuken, een kamer en kantoor voor ‘mama’ en voor de manager en een winkeltje in de hal. We doen enorm ons best het hier draaiende te houden. Dit is soms lastig, maar mensen uit de buurt komen regelmatig iets brengen, vooral voedsel”, vertelt Janet Kabue.

Janet is de manager en heeft de leiding over alle werkzaamheden van Maji Mazuri in Nairobi.

Trots en opgewonden

“De kinderen die hier wonen zijn door hun familie verstoten, vooral vanwege hun handicap. Of ze zijn wees geworden. Veel kinderen hier konden in het begin niet lopen, maar nu wel. Veel konden in het begin niet praten en nu praten ze honderduit. In de loop van de tijd zie je ze zo opknappen. Sommigen zelfs zo dat ze naar het reguliere onderwijs kunnen.” Janet straalt als ze dit vertelt. “En,” zegt ze dan, “er zijn nu twee die na tien jaar verblijf hier binnenkort naar de universiteit gaan en op kamers gaan wonen. We zijn allemaal trots en opgewonden.”

School

En midden in deze uitzichtloze wijk staat ook de school van Maji Mazuri. Een groot kleurrijk schoolgebouw, een lagere en een middelbare school ineen. “Maar toch is het gebouw te klein”, zegt Janet. “Het groeit uit zijn voegen. Ruim vijfhonderd leerlingen komen hier van ’s ochtends vroeg totdat het bijna donker is, maar er zijn veel meer kinderen die naar deze school zouden moeten, die doen nu niks”, zegt ze.

 

Ook driejarige peuters zijn hier de hele dag op school. “Dat is omdat deze kinderen alleen met hun moeder wonen en die moet voor inkomen zorgen. Als ze weten dat hun kind hier is, voelen ze zich gerust”, legt Janet uit. “De kinderen ontbijten en lunchen hier ook en de kleintjes gaan na de lunch slapen. Moeders betalen wel schoolgeld, maar het bedrag is laag en ze mogen iedere keer een beetje geld komen brengen.”

 

 

 

 

 

 

 

“We volgen naast het verplichte onderwijsprogramma ook ons eigen Maji Mazuri-programma”, vertelt Janet. Dit betekent bijvoorbeeld dat er op de lagere maar vooral ook de middelbare school veel aandacht is voor creatieve vakken. De kinderen kunnen zelf kiezen. We hebben hier ook een aantal computers, zodat ze er vertrouwd mee raken.”

Maji Mazuri

De organisatie Maji Mazuri – wat ‘goed water’ betekent – is opgericht door Dr. Wanjiku Kironyo. Als Keniase vrouw studeerde ze psychologie in Amerika. Ze werd zich steeds meer bewust van de speciale noden van kinderen en hun moeders in de sloppenwijken in Nairobi. Ze ging er lange tijd wekelijks naartoe om verhalen te horen, mensen te helpen door middel van counseling en om een manier te bedenken waarop ze het leven van hen kon verbeteren.

Dit leidde in 1984 tot de start van haar sociaaleconomisch ontwikkelingsprogramma in de tweede grootste sloppenwijk van Nairobi: Mathare Valley. Hier wonen zo’n 400.000 mensen, vooral vrouwen en kinderen. En die hebben allemaal verdrietige of hartverscheurende verhalen. Het is er triest en troosteloos. Mensen wonen in huizen die geen huizen mogen heten. Er staan alleen wat roestige golfplaten tegen elkaar. Er is geen water en geen elektriciteit. En de mensen lopen door straten die geen straten mogen heten. Het zijn onregelmatige vervuilde modderpaden. Er is overlast door drugshandel, alcoholisme, criminaliteit en prostitutie. Haar doel was en is mensen zo toe te rusten dat ze uit de armoede kunnen komen.

Voorbeeld
En er is geen mooier voorbeeld denkbaar dan Daniel, de coördinator van het jongerenwerk. Hij heeft het dankzij de organisatie ver gebracht. Ook hij groeide op in armoede en kreeg de kans om mee te doen aan het programma van Dr.Wanjiku Kironyi. David zegt: “Het programma is niet alleen gericht op opvang en onderwijs. Het gaat om het algehele welzijn, om de sociale en de economische omstandigheden.

 

 

Het programma bestaat uit vier thema’s zegt hij:
1. Onderwijs & talentontwikkeling
2. Economische zelfstandigheid
3. Werken voor de gemeenschap
4. Gezondheid: geestelijk en lichamelijk.

Dus je leert niet alleen een vak. Er is aandacht voor de hele mens en zijn omgeving”, zegt hij nog eens nadrukkelijk.

 

 

 

 

 

 

 

Leven en werk

De coördinatie van Maji Mazuri is voor Janet Kabue niet alleen haar werk, het is haar leven. Ze vertelt: “Van mijn vader moest ik ICT studeren, dus dat heb ik gedaan. Maar dit is het werk dat ik wil doen. En ach, de studie is wel handig want nu hebben we een goede website”, zegt ze lachend. “En ik heb daarna nog verschillende cursussen en trainingen op het gebied van counseling gevolgd. Ik zit ook in een internationaal netwerk, waardoor ik me blijf ontwikkelen op dit gebied. Ik heb mijn kantoor in het opvangcentrum en ik ben hier in de buurt gaan wonen. Er gebeurt zoveel in deze wijk en in het leven van deze kinderen. Zo ben ik altijd bereikbaar en beschikbaar.”

Er waren jaren dat Maji Mazuri geen bestaansrecht meer had. “Er kwam zo weinig geld binnen dat we niet meer konden draaien”, vertelt Janet. “Een aantal collega’s is toen vertrokken en met een paar zijn we, weliswaar zonder salaris, op volle kracht doorgegaan. Het is zo belangrijk wat hier gedaan wordt. Het verandert zoveel levens. Dat werk kan en mag nooit stoppen. Zowel het jongerencentrum, het opvangcentrum als de school.”

Oh, en de computers in het jongerencentrum? En de computers in het opvangcentrum? En de computers op school? Die komen allemaal van Tools To Work!

Wies Kalsbeek – in opdracht van Tools To Work