Beste werkgever,

‘Laten we een vluchteling een kans geven’, hoorde ik u zeggen. Ik nodig u daarom van harte uit om u deze week één dag extra bewust te zijn van uw taalgebruik en dat van uw medewerkers. Het zal u opvallen hoeveel we in Nederland in uitdrukkingen en metaforen communiceren.

Zo kreeg Hassan uit Eritrea op zijn eerste werkdag van zijn manager koffie aangeboden. ‘Wat wil je in je koffie?’ vroeg hij. Hassan antwoordde: ‘Suiker en melk graag. De manager reageerde toen met: ‘Oh je wilt alles, je bent een dure jongen!’ Sindsdien heeft Hassan de ene keer melk en de andere keer suiker in zijn koffie gevraagd en op zijn werk nooit meer koffie met suiker én melk gedronken.

En vandaag had ik een huilende Mahtab uit Iran aan de telefoon. Ze is nu drie maanden aan het werk. Nadat ze haar HBO diploma aan de Haagse Hogeschool had behaald vond ze al snel een passende baan en vandaag heeft ze haar eerste functioneringsgesprek. Ze was hier zenuwachtig voor, ze had geen idee wat ze kon verwachten. Mahtab doet erg haar best op haar werk, ze heeft goed contact met haar collega’s, maar veel is natuurlijk nog nieuw voor haar. Nu klinkt Mahtab erg overstuur.

‘Wat is er aan hand?’ vraag ik haar.

‘Nou, ik had net mijn functioneringsgesprek en mijn manager vroeg eerst vriendelijk aan mij hoe ik vond dat het ging op het werk. Ik vertelde dat ik het werk heel mooi vond en soms nog wel moeilijk. En dat mijn collega’s mij goed helpen.’

En weet je wat ze toen zei? Ze zei dat ik werkte als een paard!’ Ik hoor haar stem overslaan als ze dit zegt. ‘Wat betekent dat dan?’ vraagt ze. ‘Als ik als een paard werk, wat doe ik dan fout?’

Vaak staan we er niet bij stil, beste werkgever, dat we zoveel in uitdrukkingen, in metaforen praten. Er zullen weinig vluchtelingen zijn die – ook al hebben ze de taal echt goed geleerd en ‘in de vingers’ – deze uitdrukkingen kennen en/of in het juiste perspectief kunnen plaatsen. Nog enkele voorbeelden:

‘Je doet het werk met je vingers in de neus.’

‘Je komt nog niet helemaal uit de verf.’

‘Je moet niet te hard van stapel lopen.’

‘Je werkt je uit de naad.’

‘De boog kan niet altijd gespannen zijn.’

‘Je moet gewoon voet bij stuk houden.’

‘Even door de zure appel heen bijten.’

‘Je moet niet teveel hooi op je vork nemen.’

‘Je kunt de teugels wel wat laten vieren.’

‘Nu nog even de puntjes op de i zetten.’

U wordt uitgedaagd om hier – samen met uw medewerkers –  in de communicatie op te letten en uw taalgebruik aan te passen zodat u in ieder geval goed begrepen wordt.

En als u een vluchteling in dienst hebt, nodig ik u tevens uit om bewust te zijn van zijn of haar manier van communiceren. Er worden vaak prachtige zinnen gevormd en woorden gevonden om iets uit te drukken. Bijvoorbeeld: ‘Hij lachte glim’.

In hoop u hiermee van dienst te zijn, in mijn volgende brief vertel ik u meer over werken met vluchtelingen.

Met vriendelijke groet,

 

Wies Kalsbeek